Geleneksel Plastikler

Fosil kaynaklı klasik plastikler, hayatın birçok alanında kullanılmaktadır. Plastiklerden yapılan ürünlerin birincil özelliği, diğer malzemelere oranla çok daha düşük ağırlıklı olmalarıdır. Bunun nedeni, plastiklerin nispeten düşük yoğunluğa sahip olmasıdır. Ayrıca plastikler, mükemmel ısı ve elektro yalıtım özellikleri göstermektedir. Plastikler korozyona karşı da dirençlidirler. Birçok plastik saydamdır ve bu yüzden optik aletlerde kullanım alanları oldukça fazladır. Plastikler farklı şekillerde oluşturulabilir ve diğer malzemelerle karıştırılabilmektedir. Bütün bunlara ek olarak, özellikleri kolayca değiştirilebilir ve dolgu maddeleri, pigmentler, köpük ajanları ve plastikleştiricilerin katılmasıyla birçok uyarlamaları yapılabilmektedir.
Plastikler, evrenselliği nedeniyle hayatın hemen her alanında kullanılmaktadırlar. En yaygın kullanımları ise ambalaj, inşaat, ulaşım, elektrik ve elektronik sanayi, tarım, tıp ve spor alanlarını içermektedir. Kullanım alanlarının neredeyse sınırsız olması ve herhangi bir gereksinimde özelliklerinin adapte edilebilmesi gerçeği, plastiklerin neden yaşamın bütün alanlarındaki yeniliklerin kaynağı olduğu sorusunun basit bir cevabıdır. Bütün bu mümkün olabilirlikler sayesinde piyasada birçok farklı türlerde plastikler mevcuttur. Piyasada bulunan “büyük altı” plastikler aşağıdaki gibidir:

  • Polietilen – düşük yoğunluklu polietilen (LDPE), doğrusal düşük yoğunluklu polietilen (LLPPE) ve yüksek yoğunluklu polietilen (PE-HD)
  • Polipropilen (PP)
  • Polivinil klorür (PVC)
  • Polistiren (katı-PS ve genişletilmiş / köpüklenmiş - EPS)
  • Polietilen tereftalat  (PET)
  • Poliüretan  (PUR)

Avrupa'da plastik talebinin yaklaşık% 80'ini bu plastikler oluşturmaktadır. Piyasadaki ilk üç plastik grupları şunlardır: polietilen (%29), polipropilen (%19) ve polivinil klorür (%12). 2011 yılında küresel plastik üretimi 280 milyon tona ulaşmıştır. Üretim, 1950’ lerden itibaren yılda yaklaşık %9 ortalama artış göstermektedir. 2011 yılında Avrupa’ da plastik üretimi 58 milyon tona (küresel üretimin %21’ i ) ulaşmıştır. Dünya genelindeki en büyük üretici (Çin), küresel üretimin %23’ üne ulaşmıştır. Uzun vadede, kişi başı tüketimin %4 büyümeyi etkileceği tahmin edilmektedir. Asya ve AB'nin yeni üyeleri tarafından yüksek tüketime rağmen, bu ülkelerde tüketim düzeyi hala gelişmiş ülkelere göre çok daha düşüktür. [1]
[1] Tworzywa Sztuczne - fakty 2011. Analiza produkcji, zapotrzebowania oraz Odzysku Tworzyw Sztucznych Europie, 2010 w.http://www.plastics.pl .

Hacettepe Üniversitesi
06800 Beytepe Ankara